Een schilderij van Michelangelo Buonarroti - Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, beter bekend als Michelangelo, was een Italiaanse beeldhouwer, schilder, architect en dichter uit de Hoogrenaissance.

Michelangelo Buonarroti

Michelangelo Buonarroti was een ongeëvenaard kunstenaar, beeldhouwer, schilder, architect en dichter; zijn genialiteit kwam tot uiting in meesterwerken die nog steeds een publiek over de hele wereld fascineren en ontroeren.

magiër: Detail uit Marcello Venusti, 'Portret van Michelangelo', 1535 Florence, Casa Buonarroti © Casa Buonarroti, Florence

Vanuit het monumentale “David"naar het verhevene Sixtijnse Kapel, van de architectuur van Sint-Pieterskoepel Naast de intense poëzie van zijn sonnetten, verkende Michelangelo elke kunstvorm met ongeëvenaard meesterschap, waarbij hij de grenzen van schoonheid en perfectie naar ongekende hoogten verlegde.

Op deze reis door het leven van Michelangelo Buonarroti, duiken we in de wereld van Michelangelo. We ontdekken een complexe en gekwelde man, die voortdurend op zoek is naar perfectie. Dit visionaire genie legde de essentie van de menselijke ziel vast. Hij bracht het over in zijn werken met een ongeëvenaarde expressieve kracht.

Geboorteplaats van Caprese

Op 6 maart 1475 werd in het stadje Caprese een kind geboren. Dit kind, genaamd Michelangelo van Lodovico Buonarroti Simoni, was voorbestemd om de kunstwereld voorgoed te veranderen.

Zijn vader, Ludovico van Leonardo Buonarroti Simoni, was een magistraat van het kleine stadje, een man met bescheiden middelen. Zijn moeder, Francesca di Neri del Miniato di Siena, was een vrouw met een zwakke gezondheid, maar een enorm karakter.

Tijdens haar zwangerschap had Francesca een ongeluk. Het was een angstaanjagend moment. Toch werd het kind gezond geboren; zijn ouders noemden hem Michelangelo, wat betekent "als een engel.” 

Al op jonge leeftijd vertoonde Michelangelo tekenen van het genie dat hij zou worden.

De dood van de moeder

In 1476 besloten de Buonarrotis terug te keren naar Florence. Toch werd de kleine Michelangelo toevertrouwd aan de zorg van een min in de nabijgelegen stad Settignano, beroemd om de steengroeven van de prachtige Pietra Serena.

De man van de verpleegster was een steenhouwer, een man die marmer in verschillende vormen bewerkte. 

In een omgeving vol stof en kunst kwam Michelangelo voor het eerst in aanraking met marmer en meestersteenhouwers.

Toen hij opgroeide in Settignano, zorgde de familie van zijn verpleegster niet alleen voor hem, ze introduceerden hem onbewust ook in de wereld van de beeldhouwkunst. Deze vroege ervaringen zouden een onuitwisbare indruk op hem achterlaten en de basis leggen voor zijn toekomst als een van de grootste beeldhouwers uit de geschiedenis.

Maar net toen Michelangelo weer contact kreeg met de wereld om hem heen, sloeg het noodlot toe. 

Op zesjarige leeftijd verloor hij zijn moeder. Hoewel hij niet veel tijd met haar doorbracht, was hun band diep en haar plotselinge dood liet een onvulbare leegte achter in het hart van het kind, een pijn die hem zijn hele leven zou vergezellen.

Dit diepe verlies, gecombineerd met de moeilijkheden in zijn jeugd, heeft ongetwijfeld invloed gehad op Michelangelo's karakter. Hij groeide op als introvert en vaak gekweld, gekenmerkt door constante melancholie.

Michelangelo vond echter in kunst de kracht om zijn pijn, woede en frustratie uit te drukken. Beeldhouwkunst en schilderkunst werden zijn manier om met de wereld te communiceren, waarbij hij zijn innerlijke onrust omvormde tot meesterwerken die vandaag de dag nog steeds resoneren.

Een jonge Michelangelo in het atelier van Ghirlandaio

Gedwongen door de noodzaak vertrouwde Ludovico, de vader van Michelangelo, hem toe aan de zorg van Domenico Ghirlandaio, een van de meest gerenommeerde Florentijnse kunstenaars van die tijd. Zo passeerde Michelangelo Buonarroti op 28 juni 1487, op dertienjarige leeftijd, de drempel van het atelier van de meester.

In de werkplaats van Ghirlandaio verdiepte Michelangelo zich volledig in het leren van artistieke technieken. Hij tekende onvermoeibaar, bestudeerde anatomie op de lijken van de Ziekenhuis Santa Maria Nuovaen wijdde zich met hart en ziel aan beeldhouwkunst en schilderkunst. 

Zijn aangeboren talent kwam al snel naar boven en wekte de bewondering van Ghirlandaio en de andere kunstenaars in de werkplaats.

Ondanks deze successen werd Michelangelo's jeugd gekenmerkt door een diepe tekortkoming. Zijn ooit aristocratische familie was in ongenade gevallen, waardoor hij de klassieke opleiding die was voorbehouden aan de jonge mensen van de Florentijnse hogere klasse, werd ontnomen. 

Gedurende zijn hele leven heeft Michelangelo geprobeerd dit gebrek te verbergen door verhalen te verzinnen over een “Goddelijke roeping“naar de kunst om zijn onregelmatige opvoeding te rechtvaardigen.

De obsessie om de naam Buonarroti te redden en zijn artistieke genie te bevestigen, werd de drijvende kracht van zijn bestaan. Michelangelo was niet tevreden met een simpele ambachtsman te zijn; hij streefde ernaar om onsterfelijkheid te bereiken door middel van zijn werken.

De periode doorgebracht in De werkplaats van Ghirlandaio vertegenwoordigde de eerste stap op deze ambitieuze reis. Tussen de geuren van verf en het geluid van beitels legde Michelangelo de basis om een van de grootste kunstenaars aller tijden te worden.

Michelangelo in de De'Medici-tuin

Michelangelo werd al snel opgemerkt door Lorenzo de' Medici, een van de meest invloedrijke beschermheren van die tijd. Lorenzo, getroffen door het talent van de jonge kunstenaar, nodigde hem uit om in zijn paleis te komen wonen en werken, en introduceerde hem bij de prestigieuze Tuin van San Marco

Deze tuin was een plek van natuurlijke schoonheid en een waar artistiek laboratorium, waar Michelangelo toegang had tot de meest verfijnde beeldhouwtechnieken en het gezelschap had van de beste Florentijnse kunstenaars en intellectuelen.

Al snel kwam de jonge en getalenteerde Michelangelo in conflict met Pietro Torrigiani, een andere ambitieuze beeldhouwer die een leerling was van Bertoldo, het hoofd en de meester van de Medici-school, gesticht door Lorenzo de GroteMaar in een van hun heftigste confrontaties kreeg Michelangelo de volle laag: Torrigiani sloeg hem zo hard dat zijn gezicht voorgoed geruïneerd raakte.

In de tuin van San Marco beeldhouwde Michelangelo zijn eerste meesterwerk, de “Hoofd van een Faun, die al blijk gaf van een verbazingwekkende vaardigheid in het omgaan met marmer.

Maar het was met de “Slag der Centauren, een reliëf dat een mythologisch tafereel vol dynamiek en spanning voorstelt, waarin Michelangelo zijn creatieve potentieel volledig tot uitdrukking brengt.

Tegelijkertijd werkte hij aan de “Madonna met kind,“een reliëf dat de gratie van klassieke figuren combineerde met een diep persoonlijke emotionele intensiteit.

Deze werken verstevigden zijn reputatie als een jong wonderkind. Ze begonnen een carrière die de kunstwereld voorgoed zou veranderen.

U kunt Michelangelo's innovatieve techniek al waarderen, waarbij de beitel ver voorbij het oppervlak van het marmer wordt geduwd. Andere beeldhouwers daarentegen benaderen het werk liever alleen met de rasp, uit angst het werk te beschadigen. 

een afbeelding van Kop van een Faun is een verloren beeldhouwwerk van de Italiaanse Renaissance-meester Michelangelo
Kop van een Faun, verloren gegaan beeldhouwwerk van de Italiaanse Renaissance-meester Michelangelo
een foto van De Madonna van de Trappen is een reliëfsculptuur van Michelangelo in de Casa Buonarroti, Florence
Madonna van de Trappen (Madonna della Scala) van Michelangelo

Omgekeerd durft Michelangelo dieper te gaan, waarbij hij het risico loopt het hele beeldhouwwerk te compromitteren met een te beslissende slag. Deze brutaliteit, dit vermogen om de grenzen te verleggen, maakt zijn techniek uniek en onderscheidt hem van andere kunstenaars uit zijn tijd.

Michelangelo Buonarroti Ontsnapping uit Florence

Michelangelo bleef tot 1492 aan het Magnificent Court, Lorenzo de' Medici's dood. Kort daarna ging Florence door een periode van aanzienlijke politieke instabiliteit, verergerd door de opkomst van Girolamo Savonarola, een Dominicaanse monnik die in de stad morele hervormingen predikte en die, na de verdrijving van de Medici, een figuur van toenemende invloed werd.

De jonge Michelangelo voelde het gevaar en besloot zijn toevlucht te zoeken in Bologna, waar hij de tijd bleef die nodig was om de politieke onrust in Florence te kalmeren. Tijdens zijn korte verblijf in Bologna beeldhouwde hij enkele werken, waaronder de “Sint Procolo" En "Sint-Petronius, wat blijk geeft van zijn buitengewone talent en vermogen om zich aan te passen aan nieuwe artistieke uitdagingen.

Michelangelo keert terug naar Florence

In 1495 keerde Michelangelo terug naar een nog steeds onstabiel Florence, een stad die hij niet langer als de zijne herkende, en voelde zich verloren. Hij liet zich echter niet ontmoedigen en hervatte het beeldhouwen, waarbij hij een "Slapende Cupido"met zo'n meesterschap dat hij erin slaagde kardinaal Giorgio Raffaele Riario, die het werk voor 200 dukaten kocht, omdat hij ervan overtuigd was dat het een oud Romeins beeldhouwwerk was. 

Toen de kardinaal de waarheid ontdekte, was hij zo onder de indruk van Michelangelo's talent dat hij hem uitnodigde naar Rome. Daarmee luidde hij een nieuwe fase in de carrière van de kunstenaar in.

Rome, een levendig centrum van kunst en cultuur, bood hem de kans om zijn buitengewone talent te tonen. Zijn eerste grote opdracht kwam van de machtige kardinaal Riario, die, onder de indruk van Michelangelo's eerdere werk, hem de opdracht gaf om een standbeeld van Bacchus

Het werk beviel de kardinaal echter maar gedeeltelijk en voldeed niet aan zijn verwachtingen.

Geconfronteerd met het mislukken van dit project, liet Michelangelo zich niet ontmoedigen. Hij gebruikte deze ervaring om zijn ambacht verder te verfijnen, waarbij hij zich richtte op nieuwe artistieke uitdagingen.

De wedergeboorte van Michelangelo Buonarroti in Rome

Kort daarna werd hem de opdracht gegeven om de Pietà, een werk dat wereldwijde erkenning kreeg, zijn status als artistiek genie consolideerde en de weg vrijmaakte voor toekomstige opdrachten van groot prestige.

De Pietà van Michelangelo is een van de beroemdste en meest bewonderde sculpturen ter wereld, gemaakt tussen 1498 en 1499. Het vertegenwoordigt de Maagd Maria met het levenloze lichaam van Jezus Christus op haar schoot.

Een van de meest verrassende kenmerken is de weergave van Maria als een jonge vrouw, bijna even oud als Jezus. Deze artistieke keuze onderstreept het menselijke aspect van pijn en de diepe emotie van de moeder in het aangezicht van de dood van haar zoon.

De figuren zijn gebeeldhouwd met ideale verhoudingen, waardoor de schoonheid en perfectie van het menselijk lichaam worden benadrukt.

De gezichten van Maria en Jezus drukken een diepe en intense pijn uit, maar tegelijkertijd ook een bijna mystieke sereniteit.

Het werk is gemaakt uit één enkel blok wit marmer en is met een technisch meesterschap vervaardigd dat al generaties lang bewondering wekt.

David: het beroemdste werk ter wereld

Na de triomf van de Pietà, Michelangelo Buonarroti keerde terug naar Florence, waar zijn roem hem vooruitging. In 1501 kreeg hij de opdracht voor een van de werken die zijn carrière zouden definiëren: David.

Dit kolossale marmeren beeld, meer dan vijf meter hoog, werd al snel het symbool van de Florentijnse Republiek en haar verzet tegen bedreigingen van buitenaf. 

David vertegenwoordigde niet alleen Michelangelo's ongeëvenaarde technische vaardigheden, maar ook zijn diepgaande begrip van de menselijke anatomie en zijn vermogen om leven en emotionele spanning in steen te blazen. 

Het werk, voltooid in 1504, versterkte Michelangelo's reputatie als de grootste beeldhouwer van zijn tijd verder en trok de aandacht van invloedrijke opdrachtgevers, waaronder Paus Julius II, die hem al snel naar Rome zou roepen om nog ambitieuzere projecten te ondernemen, zoals de fresco's in de Sixtijnse Kapel.

De Sixtijnse Kapel

Bij aankomst in Rome om Paus Julius II uitnodiging, stond Michelangelo voor de meest imposante uitdaging van zijn carrière: de fresco's op het gewelf van de Sixtijnse Kapel. Dit monumentale project, begonnen in 1508 en voltooid in 1512, vereiste dat de kunstenaar de grenzen van zijn ervaring overschreed, aangezien hij in de eerste plaats beeldhouwer was.

Werkend onder zware omstandigheden, vaak liggend op steigers die meters hoog in de lucht waren, creëerde Michelangelo een meesterwerk dat de westerse kunst eeuwenlang zou beïnvloeden. Het gewelf van de Sixtijnse Kapel bevatte bijbelse taferelen van buitengewone complexiteit en schoonheid, waaronder de beroemde "Schepping van Adam.”

Het werk toonde Michelangelo's veelzijdigheid als kunstenaar en onthulde zijn diepgaande theologische kennis en zijn vermogen om spirituele concepten te vertalen naar beelden met een krachtige visuele impact. De schaal en ambitie van dit werk waren ongekend, met meer dan 300 figuren geschilderd op een oppervlakte van meer dan 500 vierkante meter.

In deze periode begon ook een complexe en vaak tumultueuze relatie met de kerk en haar beschermheren, die een groot deel van zijn latere carrière zou kenmerken.

David Renaissance-beeldhouwwerk, gemaakt van 1501 tot 1504 door Michelangelo.
David Renaissance-beeldhouwwerk, gemaakt van 1501 tot 1504 door Michelangelo.
Het plafond van de Sixtijnse Kapel, geschilderd in fresco door Michelangelo tussen 1508 en 1512, is een hoeksteenwerk van de kunst van de Hoge Renaissance. Plafond van de Sixtijnse Kapel.
Het plafond van de Sixtijnse Kapel, beschilderd met fresco's door Michelangelo tussen 1508 en 1512

Te ambitieuze projecten: Het Graf van Julius II

Na het voltooien van de fresco's van de Sixtijnse Kapel wijdde Michelangelo zich aan ambitieuze projecten, waarbij hij pauselijke opdrachten afwisselde met werken voor privéklanten. Een van de belangrijkste projecten uit deze periode was het graf van Paus Julius II, een prestatie die hem tientallen jaren zou achtervolgen.

Oorspronkelijk bedoeld als een gigantisch monument met meer dan 40 beelden, onderging het graf talloze revisies en vertragingen. Dit project, dat Michelangelo de “tragedie van de begrafenis,” werd een bron van frustratie en conflict met de erfgenamen van Julius II. Ondanks de moeilijkheden creëerde de kunstenaar enkele van zijn beroemdste werken voor dit graf, waaronder de krachtige “Mozes.”

Bovendien heeft dit monumentale project ons een onverwachte erfenis nagelaten: een reeks onafgemaakte beelden, bekend als de “Gevangenen" of "Slaven, die we vandaag de dag kunnen bewonderen in de Galleria dell'Accademia in Florence

Deze sculpturen zijn opzettelijk onafgemaakt gebleven en bieden een uniek kijkje in Michelangelo's creatieve proces. Ze worden beschouwd als een van zijn meest opwindende en mysterieuze werken. De figuren, die lijken op te duiken uit de ruwe steen, belichamen de strijd van de ziel om zichzelf te bevrijden van materie, en worden krachtige symbolen van Michelangelo's artistieke visie en zijn opvatting van beeldhouwkunst als de bevrijding van de vorm uit het blok marmer.

Het Laatste Oordeel

In 1534, Paus Paulus III gaf hem de opdracht om het “Laatste Oordeel,” een ander monumentaal fresco voor de altaarmuur van de Sixtijnse Kapel. Dit werk, voltooid in 1541, toonde een nog grotere artistieke volwassenheid en emotionele diepgang dan zijn eerdere werken. De “Laatste Oordeel” lokte bewondering en controverse uit vanwege de gedurfde en vaak naakte weergave van Bijbelse figuren.

In deze periode raakte Michelangelo ook steeds meer betrokken bij de architectuur. In 1546werd hij benoemd tot hoofdarchitect van Sint-Pietersbasiliek, een rol die hij tot aan zijn dood zou behouden. Zijn ontwerp voor de koepel van de Sint-Pieter werd een van zijn meest blijvende en invloedrijke architectonische nalatenschappen.

De laatste paar jaar

In de laatste jaren van zijn leven richtte Michelangelo zich voornamelijk op architectuur en poëzie, wat de breedte van zijn creatieve genie liet zien. Zijn werk op Sint-Pietersbasiliek bleef de focus van zijn architecturale inspanningen. Toch wijdde hij zich ook aan andere belangrijke projecten in Rome.

Onder deze ontwerpen valt het ontwerp van de Piazza del Campidoglio en de transformatie van de Thermen van Diocletianus in de Basiliek van Santa Maria degli Angeli en van Martiri opvallen. Deze ontwerpen toonden zijn vermogen om klassieke esthetiek te fuseren met structurele en ruimtelijke innovaties, wat een diepgaande invloed had op de late Renaissance- en barokarchitectuur.

Naast zijn architectonische werk wijdde Michelangelo zich steeds meer aan beeldhouwkunst en poëzie.

Zijn laatste sculpturen, zoals de “Pietà Rondanini, dat bij zijn dood nog onvoltooid was, liet een stilistische evolutie zien naar meer abstracte en spirituele vormen, en anticipeerde op artistieke trends die zich eeuwen later zouden ontwikkelen.

Zijn poëtische productie van deze periode, voornamelijk sonnetten en madrigalen, onthulde een diepgaande introspectie en reflectie op sterfelijkheid, liefde en geloof. Aanvankelijk alleen gedeeld met goede vrienden, zouden deze verzen postuum worden gepubliceerd, wat een ander aspect van zijn veelzijdige genie onthulde.

Michelangelo's laatste week

De laatste week van Michelangelo Buonarroti's leven werd gekenmerkt door stille overpeinzing. De grote kunstenaar, nu uitgeput door ouderdom en een mysterieuze ziekte, bracht zijn dagen door met nadenken over zijn buitengewone bestaan. Zijn ogen, ooit brandend van passie, waren nu vertroebeld door melancholie, en zijn handen, scheppers van onsterfelijke werken, trilden vermoeid.

Ondanks zijn fysieke achteruitgang bleef Michelangelo's geest scherp. Hij deelde zijn diepste gedachten over kunst, schoonheid en de vergankelijkheid van het leven met vrienden. Zijn woorden, vol wijsheid, onthulden een serene acceptatie van het naderende einde.

Michelangelo onderzocht het thema van de dood in zijn poëzie, soms uitte hij de angst voor het goddelijk oordeel en andere keren vond hij troost in het geloof. Nu, geconfronteerd met het onvermijdelijke, toonde hij dezelfde moed die hem zijn hele leven had gekenmerkt.

Op 18 februari 1564, bij 88, Michelangelo overleed. Zijn laatste woorden, gericht aan zijn vriend Daniele da Volterra, waren een gefluister vol genegenheid: “O Daniello, ik ben gedoemd; verlaat mij alsjeblieft niet.” Aan zijn bed, naast Daniele, was Tommaso de' Cavalieri, zijn geliefde vertrouweling, en kort daarna zijn favoriete neef Lionardo Buonarroti aangekomen, dringend geroepen uit Rome.

Zo kwam er een einde aan het leven van een legende, een man die al zijn energie had gestoken in het creëren van schoonheid, en een artistieke erfenis had achtergelaten die de wereld nog steeds inspireert.

Michelangelo: Geest van de Meester

Aangedreven door GetYourGuide
nl_NLDutch